İş ve Meslek Hastalıkları

İş ve Meslek Hastalıkları; bireylerin çalışma hayatı boyunca sağlığa zararlı olabilecek etkilerini tanımlamanın yanı sıra koruyucu önlemler geliştirme ve çalışmayı sürdürmesini sağlayacak tüm etkinliklerle ilgilenen bilim dalıdır.

İş ve Meslek Hastalıkları Yan Dal Uzmanlığı alanında görev alacak uzman doktorlar; tıp fakültelerinin ilgili Anabilim Dalları ve Klinikleri, İş Sağlığı Birimi, İş Sağlığı Merkezi başta olmak üzere Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Meslek Hastalıkları Hastaneleri ile birlikte; iş sağlığı konusuyla ilişkili Laboratuvarlar, Genel Hizmet Hastanelerinin Klinikleri, İş Sağlığı Klinikleri, yüksek iş hacmi olan yerler ile sanayi kuruluşlarının İş Sağlığı Birimleri, İş Sağlığı Danışma Merkezleri, sanayi sitelerinde yer alan Ortak Sağlık Güvenlik Birimleri olmak üzere birçok alanda çalışabilmektedir.

İş kazası ve meslek hastalığı veya bağlı hastalıkların kayıt altına alınması, tanı ve tedavi aşamalarında yaşanabilecek tüm aksaklıkların önüne geçilmesinin yanında iş yerlerinde alınabilecek tüm önlemlerin yaygınlaştırılması konularında önlemler alınmasını sağlamaktadır.

İş ve Meslek Hastalıklarının Amaç ve Hedefleri

Meslek Hastalıkları ve İş Hastalıkları tüm uzmanlık alanlarının konusu olmasının yanında meslek hastalıklarının klinik ve laboratuvar incelemeler ile klinik tanıya ilişkin bilgi ve becerilerini tamamlayan uzmanlar; meslekle bağlantıları kurmak üzere eğitimini tamamlayarak, ilgili mevzuat, sosyal güvenlik uygulamaları, araştırma yöntemleri ve iş yerlerinde uygulanabilecek tıbbi, teknik, yönetsel önlemleri bilen eğitim standardı belirlenmiştir.

Uzmanlık dalı eğitimleri, yürürlükte bulunan mevzuatlara uygun olarak yapılmaktadır. Eğitim hedefleri, meslek hastalığı tanımı ve rotasyonlar Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatında belirtilmiştir. Uzmanlık dalı birinci, ikinci ve üçüncü basamak Sağlık Hizmeti Basamaklarında; görev alma, akademik kariyerin yanı sıra iş ve meslek hastalıklarıyla ilgili danışmanlık ve bilirkişi olarak hizmet vermesinin yanında ulusal ve uluslararası alanla ilgili kuruluşlarda görev alabilmektedir.

Klinik Yetkinlikleri

Uzman hekimler; iş sağlığı klinik ve işe uyum için fonksiyonel kapasite değerlendirmesinin yanında insan sağlığını geliştirmektedir. Maluliyet ve iş görememezlik düzeyi belirlenmesi ile birlikte kronik hastalıkları çalışma ortamında; biyolojik, ergonomik, fiziksel, kimyasal ve psiko-sosyal sağlık risklerini yönetmektedir. Meslek hastalıkları listesi, mesleksel olarak iş yeri ortamındaki mesleksel acil durumları başta olmak üzere; cilt, enfeksiyon, gastroisntestinal, gis, göz, kanser, kardiovasküler, kis, kulak-burun-boğaz, maruziyetler ve gelişimsel hastalıkların yanı sıra; mental, nörolojik, rehabilitasyon, solunum sistemi, ürolojik ve üreme ile ilişkili meslek hastalıkları türleri yönetilmektedir.

Girişimsel Yetkinlikleri

Uzman hekimler, iş sağlığında klinik girişimsel uygulamaları içinde; eğitim tasarlama ve uygulama başta olmak üzere fizik muayene yapma, iş anamnezi alma ve uygun laboratuvar incelemelerine karar vermektedir. İş sağlığında tanısal laboratuvar girişimleri içinde; alerjik ve immünolojik, ergonomik değerlendirme araçlarının kullanımı ile birlikte iş yeri ortam, kas gücü, radyolojik değerlendirmelerle beraber biyolojik örnekte toksikolojik analiz, denge, görme, odyometri, psikometrik, solunum fonksiyonu ve yürüme testlerinin yanı sıra; aydınlatma, gürültü, iş yeri ortamında kimyasal, radyasyon, solunum toz, termal konfor ve titreşim ölçümler uygulamaktadır.

Meslek Hastalıkları Sınıflandırması

Türkiye’de Meslek Hastalıkları Sınıflandırması “Sosyal Sigortalar Kanunu Sağlık İşlemleri Tüzüğü” ekinde yer almaktadır. Meslek hastalıkları listesi; hastalıklar ve belirtileri, yükümlülük süresi hastalık tehlikesi olan başlıca işler olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. İlgili mevzuatta meslek hastalıkları ile ilgili sınıflandırmalar etkene göre yapılan sınıflandırma ve organa göre yapılan sınıflandırmanın kombinasyonu olacak şekilde 5 ana grup, 44 alt grupta toplanmıştır.

Gruplar & Alt Grup ve Hastalıklar

A Grubu Meslek Hastalıkları: Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları 25 alt grupta 67 hastalık

B Grubu Meslek Hastalıkları: Mesleki cilt hastalıkları 2 alt grupta Deri Kanseri & Kanser dışı deri hastalıkları

C Grubu Meslek Hastalıkları: Pnömokonyozlar ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları 6 alt grupta 9 hastalık

D Grubu Meslek Hastalıkları: Mesleki Bulaşıcı Hastalıkları 4 alt grupta 30 hastalık

E Grubu Meslek Hastalıkları: Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları 7 alt grupta 12 hastalık