Sağlık Hizmeti Basamakları

Sağlık Hizmeti Basamakları; koruyucu, tedavi ile aynı zamanda rehabilite edici hizmetler olmak üzere üç ana başlıkta sınıflandırılmaktadır.

İlk önce Sağlık hizmet sunucularının hizmet sunumu bakımından basamağının belirlenmesi Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelikte belirtilmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 70’inci maddesinde yer alan; özellikle “Hizmet Basamakları ve Sevk Zinciri” kanununun uygulanması bakımından, sağlık hizmeti Birinci Basamak, İkinci Basamak ve Üçüncü Basamak olarak Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmiştir.

Böylelikle tedavi edici sağlık hizmetleri basamakları, sağlık kurum ve kuruluşları; 31 Mayıs 2019 tarihli ve 3274 sayılı Sağlık Hizmeti Sunucularının Basamaklandırılması ile ilgili genelgede tanımlanmıştır. Hastaların ayaktan veya yataklı teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmeti ile ileri tetkik ve özel tedavi gerektiren hastalıklar için yüksek teknoloji içeren eğitim ve araştırma hizmetlerinin verilebileceği sağlık kurum ve kuruluşlar belirtilmiştir.

Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Kurumları

Birinci basamak sağlık hizmetleri tanımı; ilgili mevzuatta tanımlanan, hastaların ayaktan ve/veya yataklı teşhis ve tedavilerinin yapıldığı sağlık kuruluşlarıdır. Birinci basamak resmi sağlık kuruluşları ayaktan teşhis ve/veya tedavi hizmeti sunanlar belirtilmiştir.

• Acil Sağlık Hizmeti Birimleri ve/veya 112
• Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri
• Aile Sağlığı Merkezleri ve/veya ASM
• Belediye Poliklinikleri
• Eczaneler
• Evde Bakım Hizmetleri
• Halk Sağlığı Laboratuvarları ve/veya L1 ve L2
• İlçe Sağlık Müdürlüğü
• İşyeri Sağlık ve Güvenlik Hizmetleri
• Muayehaneler
• Özel Poliklinikler
• Resmi Kurum Tabiplikleri
• Toplum Sağlığı Merkezleri ve/veya TSM
• Türk Silahlı Kuvvetler Sağlık Üniteleri
• Üniversite Mediko-Sosyal Birimleri

Birinci basamak  ayaktan ve/veya yataklı teşhis, tedavi ve/veya rehabilitasyon hizmeti sunan sağlık kuruluşları aşağıda belirtilmiştir.

• Entegre İlçe Devlet Hastaneleri – E2 ve E3

Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları ilgili birimler tarafından onayı alınmış faaliyet izin belgelerine; bununla birlikte ilgili mevzuat kapsamında açılacak benzer birimler bağlı birim olarak eklenebilmektedir.

• Çocuk, Ergen, Kadın ve Üreme Sağlığı Birimleri
• Enfeksiyon Kontrol Birimleri
• Entegre Sağlık Hizmeti Birimleri
• Evde Sağlık Hizmeti Birimleri
• Göçmen Sağlığı Merkezleri
• İş Sağlığı ve Güvenliği Birimleri
• Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri
• Sağlık Evleri
• Sağlıklı Hayat Merkezleri
• Sıtma Savaş Dispanserleri
• Verem Savaşı Dispanserleri
• Yetkilendirilmiş Aile Hekimliği Birimleri

İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri Kurumları

İkinci Basamak Sağlık Kurumları, ilgili mevzuatta tanımlanan ayaktan veya yataklı teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmeti verilen sağlık kurumlarıdır.

• Devlet Hastaneleri
• Resmi Kurum Hastaneleri
• SSK Hastaneleri
• Özel Hastaneler / Dal Hastaneleri
• Özel Tıp Merkezleri / Dal Merkezleri

İlgili birimler tarafından onayı alınan faaliyet izin belgelerine ek olarak, mevzuat kapsamında açılacak benzer birimlere bağlı birim olarak eklenebilen İkinci Basamak Sağlık Kuruluşlarıdır.

• Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezleri
• Çocuk Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri
• Diyaliz Merkezleri
• Ek Hizmet Binaları
• Gebe Okulları
• Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulama Birimleri
• Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezleri
• Müstakil Ruhsatlandırılan Tanı ve Tedavi Merkezleri
• Obezite Merkezleri
• Semt Poliklinikleri
• Tıbbi laboratuvarlar
• Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri
• Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri

Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri Kurumları

Üçüncü basamak sağlık kurumları, ileri tetkik ve özel tedavi gerektiren hastalıklar için yüksek teknoloji içeren veya gerekli altyapıya sahip eğitim ve araştırma hizmetlerinin verildiği sağlık kurumlarıdır. III. basamak sağlık kurumları, kurum harici veya il dışından üçüncü basamak sağlık hizmeti ihtiyacı için sevkle gelen hastaların kabulünü yapabilmekte olup, tüm sağlık hizmeti ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir.

• Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
• Özel Dal Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
• Üniversite Hastaneleri
• Vakıf Üniversite Hastaneleri

Üçüncü Basamak Sağlık Kurumlarına ait faaliyet izin belgelerine açılış onayı alınarak eklenebilen bağlı birimler.

• Bağımlılık Arındırma Merkezi
• Bağımlılık Rehabilitasyon Merkezi
• Çocuk İzlem Merkezi
• Diyaliz Merkezi
• Ek Hizmet Binaları
• Gebe Okulu
• Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulama Merkezi
• Obezite Merkezi
• Semt Poliklinikleri
• Toplum Ruh Sağlığı Merkezi
• Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezi

Üçüncü Basamak sağlık kuruluşları ayrıca kendi içerisinde; 3A ve 3B grubu hastaneler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bununla birlikte Üçüncü Basamak sağlık kuruluşlarının alt gruplara göre koşul ve standartları genelgede belirtilerek Sağlık Bakanlığı tarafından basamaklara ayrılmıştır.

Böylelikle, sağlık kuruluşlarının basamakları sağlık hizmeti sunucuları Sağlık Bakanlığı tarafından basamaklandırılmıştır.