Dünya AIDS Günü

Dünya AIDS Günü; Dünya Sağlık Örgütü’nün Ağustos 1987 tarihinde Cenevre, İsviçre’deki Küresel AIDS Programı’nda tanımlanması ile 1988 yılından itibaren her yıl 1 Aralık günü kutlanmaktadır.

İlk küresel sağlık günü olan Dünya AIDS Günü; özellikle HIV enfeksiyonunun yayılmasının neden olduğu AIDS salgını hakkında farkındalığı artırmaya ve hastalıktan ölenlerin yasını tutmaya adanan uluslararası bir gündür. Dolayısıyla dünyadaki insanların HIV ile yaşayan milyonlarca insanla dayanışma sergilemek, mücadelede birleşmesi, HIV ile yaşayan insanlara destek göstermesi ve AIDS ile ilgili hastalıklardan yaşamını yitirenler anılmaktadır.

İlk önce Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS, Türkçe’ye “Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu” olarak geçmiştir. Böylelikle insanın bağışıklık sistemini yok eden HIV kaynaklı bulaşıcı bir hastalık olarak kabul edilmiştir. HIV virüsünün yol açtığı ilk AIDS vakasına 1981 yılında ABD’nin California eyaletinde rastlanmıştır. HIV/AIDS yaygın olarak Afrika kıtasında görülmesine rağmen; din, dil, ırk, cinsiyet, ülke ve diğer ayrım olmadan hızla yayılmaktadır. Ayrıca ülke ekonomilerine önemli ölçüde yük getirmektedir. Henüz etkili aşısı olmayan HIV/AIDS ile en etkili mücadele yolu, virüsün bulaşma yollarını bilerek etkin bir biçimde korumaktır.

Bununla birlikte 2020 itibarıyla, küresel olarak AİDS virüsü olan 37 milyonun üzerinde insan yaşamaktadır. Ne yazık ki, tanımlandığından günümüze 37 milyondan fazla insanın HIV/AIDS’den yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla HIV/AIDS virüsü kayıtlı tarihin en önemli küresel halk sağlığı sorunları arasında gösterilmektedir. Son yıllarda dünyanın birçok bölgesinde antiretroviral tedaviye erişimler iyileştirilmiştir. Böylece AIDS salgınından ölüm oranı 2004 yılındaki 1.9 milyon zirvesinden günümüzde 680.000’e kıyasla %64 azalmıştır.

Bilimsel ilerlemelerin kaydedildiği HIV tedavisi ile insanları korumak için yasalarla çok fazla şey yapılmaktadır. Buna rağmen, insanlar kendilerini ve başkalarını nasıl koruyacakları hakkında gerçekleri bilmemektedir. Bununla beraber damgalanma ve ayrımcılık ile yaşayan birçok insan için AİDS gerçeği devam etmektedir.

Dünya AIDS Günü, böylece kamuoyuna ve hükümetlere HIV/AIDS’i hatırlatmaktadır. Bunun yanı sıra; bağış, farkındalık, önyargı ve eğitimi geliştirmek hayati ihtiyaç olarak görülmektedir.

Dünya AIDS Günü Temaları

2022 Teması

Bölünme, eşitsizlik ve insan haklarına saygısızlık, HIV’in küresel bir sağlık krizi ile başarısızlıklar arasında gösterilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü, 1 Aralık Dünya AIDS Günü’nde “Eşitle” 2022 teması altında tüm ortaklarıyla anmalara yönetmektedir. DSÖ, aynı zamanda AIDS’i sona erdirmede ilerlemeyi engelleyen eşitsizlikleri cesurca tanımaya ve ele almaya çağırmaktadır. Özellikle çocuklar, kilit nüfus ve onların eşleri – erkeklerle seks yapan erkekler, trans bireyler, uyuşturucu kullananlar, seks işçileri ve hapishanelerdeki insanlar için temel HIV hizmetlerine erişimi eşitleyin çağrısı yapmaktadır.

2021 Teması: Eşitsizliklere Son Verin. AIDS’i Bitirin.

2020 Teması: Küresel Dayanışma, Dirençli Hizmetler. 

2019 Teması: Topluluklar Fark Yaratır. 

2018 Teması: Durumunuzu Bilin. 

2017 Teması: Herkes Sayar. 

2016 Teması: AIDS’i 2030’a Kadar Bitirin. 

2015 Teması: Sıfıra Başlamak. 

2014 Teması: HIV Önleme ve Tedavisindeki Boşluğu Kapatmak. 

2013 Teması: Sıfıra Ulaşmak: Sıfır Yeni HIV Enfeksiyonu. Sıfır Ayrımcılık. Sıfır AIDS Bağlantılı Ölüm. 

2012 Teması: Küresel HIV Hedeflerine Yaklaşıyoruz. 

2011 Teması: Sıfıra Ulaşmak.