Türkiye Kızılay Derneği

Türkiye Kızılay Derneği tüzükte yer alan adı olup; kurumsal olarak Türk Kızılayı ve Kızılay olarak anılan kurum 11 Haziran 1868 tarihinde İstanbul’da kurulmuştur.

Kızılay; 11 Haziran 1868 tarihinde “Mecruhin ve Mardayı Askeriyeye İmdat ve Muavenet Cemiyeti – Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti“, 14 Nisan 1877 tarihinde “Osmanlı Hilaliahmer Cemiyeti“, 1923 yılında “Türkiye Hilaliahmer Cemiyeti“, 1935 yılında “Türkiye Kızılay Cemiyeti” ve 1947 yılında “Türkiye Kızılay Derneği” adını almıştır.

Türkiye Cumhuriyeti‘ne Osmanlı’dan miras kalan kurumun, 1935 yılında “Kızılay” adını Mustafa Kemal Atatürk tarafından verilmiştir.

Kızılay, Türkiye Cumhuriyeti‘nin 1954 tarihinde imzaladığı Savaş Durumunda Sivillerin Korunmasına İlişkin; Cenevre Konvansiyonu ve Uluslararası Kızılhaç Kızılay Konferansında aldığı karar ile kabul edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti‘nin taraf olduğu, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi statüsüne ilişkin hukuki metinlerde belirtilmiştir.

Türk Kızılayı, Kızılay adı altında Türkiye’de faaliyet gösteren, Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi ve diğer unsurlarıyla ilişkilerinde kendisini temsil edecek merkezi yönetimi mevcut ve hareketin temel prensiplerine göre faaliyette bulunan özerk bir organizasyondur.

Türk Kızılayı; toplum yararı için eğitim, sağlık ve sosyal refah gibi alanlarda sahip olduğu programlarla, hastalıkların önlenmesi, sağlık koşullarının iyileştirilmesi ve insanların ağrı, acı ve aşırı sıkıntılarını dindirilmesi için kamu kurumlarıyla işbirliği yapmaktadır.

Türkiye Kızılay Derneği, Cenevre sözleşmelerine göre Türk Kızılayı veya Kızılay adını ve amblemini kullanma yetkisine sahiptir. Kızılay‘ın tüzüğünde tanımlanmış; barış zamanında, savaş sırasında yerine getireceği yasal görevlerine hazırlanmak, tüm görevlerini yerine getirecek şekilde özerk olarak örgütlenmekte ve teşkilatlanmaktadır.

Türkiye Kızılay Derneği, savaş durumunda sivillerin korunmasına yönelik dördüncü Cenevre Sözleşmesinin 63 üncü maddesinde tanımlandığı, uluslararası düzeyde tanınan Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Konferansında tarif edilen prensiplere dayalı olarak savaş alanlarında insani yadım faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. İşgalci güç, Türk Kızılayı personeli veya yapısı üzerinde değişikliğe gidemez veya faaliyetlerini bozamaz.

Amblem ve Bayrak

Kızılay amblemi; beyaz zemin üzerinde karşıdan bakışta sola doğru açık, “kırmızı hilal” olarak belirlenmiştir. Türkiye Kızılay Derneği amblemi, Kızılay – Kızılhaç ile ilgili uluslararası sözleşmelerin uygun gördüğü yerlerde; bayrak, mühür, rozet, evrak ve yardım eşyaları ambalajlarının yanı sıra; hastane, ambar, taşıt araçları, Türk Kızılayı personellerinin tanıtıcı giysiler ile gerek görüldüğünde sol kola takılan kolluklarla birlikte, personellerine verilen soğuk damgalı fotoğraflı kimlik kartlarında; hastane ve dispanserler ile bunlara ait bina ve taşıtlarda, savaş sırasında, Kızılay – Kızılhaç ile ilgili uluslararası sözleşme sınırları içinde Türk Kızılayı‘nın izin vereceği diğer yerlerde kullanılmaktadır.

Kızılayın Bayrağı; Türk Bayrağı Kanunu ile yürürlüğe konulan Türk Bayrağı Tüzüğünde yer alan Türk Bayrağı için belirlenen ölçülere göre yapılmaktadır. Kızılay Bayrağında “ay”ın açık yüzü bayrak direğinin aksi yönünde olmalıdır..

Amblem ve bayrak uluslararası sözleşmelerle kabul edilen bütün hak ve bağışıklıklardan yararlanan tarafsızlık ve koruma belirtisi olarak gösterilmektedir. Kızılay adı ve amblemi kurumun haricinde; ticari, sınai, zirai ya da başka herhangi bir amaçla kullanılamaz.

Türk Kızılayı her yıl; 8 Mayıs Dünya Kızılay ve Kızılhaç Günü, 5 – 11 Haziran Kızılay Kuruluş Haftası, 14 Haziran Dünya Kan Bağışçıları Günü, 13 Eylül Dünya İlk Yardım Günü ve 29 Ekim – 4 Kasım Kızılay Haftası olarak kutlanmaktadır.

Temel İlkeleri

Türk Kızılayı; Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketinin aşağıda belirtilen temel ilkeleri doğrultusunda faaliyette bulunmaktadır.

• İnsancıl olmak: Savaş alanındaki yaralılara ayrım gözetmeksizin yardım etme düşüncesinden doğan Türk Kızılayı, her nerede olursa olsun insanların ağrı, acı ve aşırı sıkıntılarını dindirilmesi için ulusal ve uluslararası alanlarda önlemek ve dindirmek için gayret etmektedir. Türk Kızılayı’nın amacı insan hayatı, insan sağlığı korunması ve insan onuruna saygı duyulmasını sağlanmaktadır. Kızılay; insanlar arasında karşılıklı anlayış, dostluk, işbirliği ve kalıcı barışı desteklemektedir.
• Ayırım gözetmemek: Türk Kızılayı; ırk, din, milliyet, sınıf veya siyasi düşünce farkı gözetmemektedir. İnsanların ağrı, acı ve aşırı sıkıntılarını dindirilmesi, hızlı ve zorunlu ihtiyaçlara öncelik vererek dindirmeye çalışmaktadır.
• Tarafsızlık: Türk Kızılayı, herkesin güvenini kazanmak amacıyla, düşmanlıklara taraf olmamakta olup; din, ırk, siyasi ve ideolojik nitelikteki ihtilaflara girmemektedir.
• Bağımsızlık: Kızılay bağımsız bir kurumdur. Türk Kızılayı, insani yardım faaliyetlerinde kamu kurumlarının yardımcısı olarak, Türkiye Cumhuriyeti tarafından usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmeler ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına tabi olup bu çerçevede Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi Temel İlkelerine uygun hareket etme özerkliğine sahiptir.
• Hayır kurumu niteliği: Türk Kızılayı, hizmetleri sırasında hiçbir şekilde çıkar gözetmeyen, gönüllü bir yardım kurumudur.
• Birlik: Türkiye’de, “Türkiye Kızılay Derneği“, “Türk Kızılayı” ve “Kızılay” adı altında tek bir dernek kurulabilir. Dernek herkese açık olup; insani yardım faaliyetlerini mevzuatının öngördüğü ulusal ve uluslararası alanda yürütmektedir. Uluslararası sözleşmelerde Kızılay‘a verilmiş sınırlı hak ve yükümlülükleri amaç edinen başkaca bir dernek kurulamaz.
• Evrensellik: Diğer ülke ulusal dernekleri ile eşit statüye sahip ve karşılıklı yardımlaşmada diğer ülkelerle eşit sorumlulukları ve görevleri paylaşan Türk Kızılayı, evrensel bir kurumdur.

İletişim

Adres: Ataç-1 Sokak No: 32 PK: 06420 Yenişehir / Ankara

Telefon: 0 312 430 23 00

Çağrı Merkezi: 168

Faks: 0 312 430 01 75

E-Posta: kizilay.genelmudurluk@hs01.kep.tr

Web: www.kizilay.org.tr