Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Dünya Kan Bağışçıları Günü; 14 Haziran, ABO kan grubu sistemini bulan Nobel ödülü sahibi bilim insanı Karl Landsteiner’ın doğum günü olması sebebiyle her yıl tüm dünyada “Dünya Gönüllü Kan Bağışçıları Günü” olarak kutlanmaktadır. Türkiye’de ilk kez 2004 yılında düzenlenen bu organizasyona eş zamanlı olarak katılmış ve çeşitli etkinlikler ile kutlanmaktadır. Amacı, ihtiyaç sahipleri için kan veren gönüllü kan bağışçılarını kutlamak ve gönüllü güvenli kan ihtiyacına toplumun dikkatini çekmektir.
Dünya Kan Bağışçıları Günü
Gönüllü ve karşılıksız kan verme alanında etkinlik gösteren Uluslararası Kızılay ve Kızılhaç Dernekleri Federasyonu, Uluslararası Kan Donör Organizasyonları Federasyonu (FIODS), Uluslararası Kan Transfüzyon Derneği (ISBT) tarafından “Dünya Gönüllü Kan Bağışçıları Günü” olarak seçilmiştir. Bu üç büyük kuruluş Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından birleştirilmiş olup 192 Üye Devlet, 181 Ulusal Kızılay ve Kızılhaç Dernekleri, 50 Ulusal Kan Donör Organizasyonları ve dünyanın her yerinden gelen transfüzyon uzmanları tarafından temsil edilmektedir.
Türk Kızılayı 1957 yılında açtığı kan merkezleriyle, gönüllülük esasına dayalı bağışlar ile Türkiye‘de kan ihtiyacını karşılamaya başlamıştır. 17 Bölge Kan Merkezi ile Sağlık Bakanlığı himayesinde yürütmektedir ve kan bankacılığında sorumlu tek kuruluş olarak kabul görmekte. Türk Kızılayı kan hizmetleri konusunda sadece Türkiye‘de değil, tüm dünyada kan konusunda saygın bir kimlikle anılmasını sağlayıcı; her türlü alt yapı, eğitim, araştırma ve geliştirme çalışmalarını yaparak, bu kapsamda ulusal ve uluslararası ilişkileri geliştirmeyi vizyon edinmiştir.
Dünya nüfusunun çok büyük bir kısmı güvenli kana ulaşamamaktadır. Her yıl 80 milyon üniteden fazla kan bağışlanmasına rağmen, bunların sadece %38’i küresel nüfusun %82’sinin yaşadığı gelişmiş ülkelerden toplanmaktadır. Çoğu ülkede gönüllü kan bağışı kana ihtiyacı olan hastaların ailelerinden ve arkadaşlarından sağlanmaktadır. Ne yazık ki bazı ülkelerde halen kan bağışı için ödeme yapılmaktadır.
Türkiye‘de yılda yaklaşık olarak 500 bin ünite kan bağışlanmaktadır. Genel nüfusa orantılandığında kan bağışı oranının %1,49 olduğu görülmekte. Bu oran Danimarka‘da %8,61, Fransa‘da %6,55, Macaristan‘da %5,86’dır. Türkiye‘de toplanan 500 bin ünite kanın %35’i askerlerden alınıyor ve sivil bağış oranı %1’dir. Türkiye kan bileşeni ihtiyacının 2.500.000 ünite kan bağışı ile karşılanabileceği hesaplanıyor. Gönüllü kan bağışı ile karşılanamayan kısım, hastane kan merkezleri tarafından karşılanmaya çalışılıyor.
Dünya Kan Bağışçıları Günü’nde kamuoyunda gönüllü kan bağışının öneminin pekiştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına ilişkin bilgilendirme yapılarak, kan bağışı konusunda davranış değişikliği ve kalıcı bilinç yaratılması amaçlanmaktadır.
