Tüberküloz Dairesi Başkanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak 25 Ağustos 2016 tarihinde Ankara’da faaliyetlerine başlamıştır.
Veremle mücadelenin kurumsal temelleri XX. Yüzyılın ilk çeyreğinde gönüllü kuruluşların öncülüğünde atılmıştır. Prof. Dr. Besim Ömer Akalın, ilk kez 1918 yılında “Veremle Mücadele Osmanlı Cemiyeti”’ni kurması ile Türkiye’deki veremle mücadelenin öncü kuruluşu kabul edilmektedir. Sonrasında 1923 yılında Dr. Behçet Uz “İzmir Veremle Mücadele Cemiyeti Hayriyesi”’ni kurmuştur. Daha sonra aynı yıl içinde “Balıkesir Veremle Mücadele Cemiyeti ” kurulmuştur.
Sivil toplum girişimleri ile başlayan veremle mücadele, Cumhuriyetin ilk yıllarında bulaşıcı hastalıklarla mücadele eden Türkiye Cumhuriyeti devletinin temel sağlık politikalarından biri olmuştur. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı 1947 yılından itibaren halkı bilinçlendirmek amacıyla eğitim ve propaganda faaliyetleri ile birlikte ilk defa 03-09 Ocak 1948 tarihleri arasında Verem Haftası düzenlemiştir. İkinci Tüberküloz İstişare Kurulu toplantısında alınan kararla 1948 yılında Ankara’da Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü bünyesinde BCG aşısı üretilmeye başlanmıştır.
Böylelikle 17 Ocak 1949 tarihinde Verem Savaş İstişare Komisyonunda veremle mücadele için açılan dispanser ve hastanelere, verem konusunda uzman doktorların yetişmesi için tıp fakültelerinde tüberküloz kürsüsü kurulması kabul edilmiştir. Dolayısıyla 15 Nisan 1949 tarihinde yayınlanan 5368 sayılı Verem Savaşı Hakkındaki Kanunla dönemin Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından teşkilatlanma, tesis, teçhizat ve personel konularının yanı sıra mali konularda devletin veremle savaştaki politika ve programlarını netleştirmiştir. Böylece Türkiye’de 1950’li yıllara kadar veremle savaşmak için dispanserler ve sanatoryumlar açılmıştır.
Verem Savaşı Merkez Teşkilatı
Bunun sonrasında Tüberküloz İstişare ve İnceleme Meclisi adı ile Birinci Verem Danışma Kurulunda verem savaşını tanzim, takip ve murakabe edecek bir Verem Savaşı Merkez Teşkilatı kurulmuştur. Böylece yeni dispanserler, dernekler, verem yatakları açma yanında, BCG aşısı, orduda ve okullarda veremle savaş ve personel yetiştirme konularında önemli kararlar alınmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF ile 22 Aralık 1952 tarihinde yapılan bir anlaşma kapsamında “Türkiye BCG Kampanyası Teşkilatı” kurulmuştur. Kampanya Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsü’nden Dr. Niyazi Erzin başkanlığında 1957 yılına kadar yürütülmüştür. BCG Kampanyası 1957 yılından sonra Dr. Hamdi Açan başkanlığında devam etmiştir.
Verem Savaşı Genel Müdürlüğü
Merkez Teşkilatı 14 Haziran 1960 tarihinde Genel Müdürlük haline getirilmiştir. Verem Savaşı Genel Müdürlüğüne, Dr. Hamdi Açan atanmış ve bu görevi 1980 yılına kadar yürütmüştür.
Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı
Bakanlar Kurulu 1983 yılında Kanun Hükmünde Kararname ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’nın adını “Sağlık Bakanlığı” olarak değiştirmiştir. Bakanlığın teşkilat ve görevleri yeniden düzenlenerek, Merkez Teşkilatı ile ilgili kısmının Ana Hizmet Birimleri bölümünde daha önce Genel Müdürlük düzeyinde olan Verem Savaşı Teşkilatı “Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı” olarak değiştirilmiştir.
Tüberküloz Daire Başkanlığı
Bakanlar Kurulu’nun 11 Ekim 2011 tarihinde 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamesi sonrasında Sağlık Bakanlığı ile bağlı kuruluşlar yeniden yapılandırılmıştır. Verem Savaşı Dairesi Başkanlığı Tüberküloz Daire Başkanlığı olarak Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Başkan Yardımcılığı altında hizmet vermiştir.
Tüberküloz Dairesi Başkanlığı
Daha sonra Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname değişiklik kapsamında hazırlanan; 25 Ağustos 2017 tarihindeki Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Hizmet Birimleri ve Görevleri Hakkında Yönergesi ile Tüberküloz Dairesi Başkanlığı adı ile yeni görev tanımı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Türkiye’de tüberküloz kontrol faaliyetleri tüm illerde bulunan İl Sağlık Müdürlüğü ve Toplum Sağlığı Merkezlerine bağlı tüberküloz birimleri olan Verem Savaşı Dispanserleri aracılığıyla yürütülmektedir. Verem Savaşı Dispanserleri; bakteriyolojik inceleme, ücretsiz ilaç, hasta kayıt sistemi ile tedavi altına aldığı hastaları tedavi sonuna kadar takip etmektedir.
Bunlara ek olarak; Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığına bağlı Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı, Bölge Tüberküloz Laboratuvarları ve Dispanser Laboratuvarları Türkiye genelinde hizmet vermektedir. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Göğüs Hastalıkları Hastaneleri Tüberküloz Laboratuvarları ile Sağlık Bakanlığı’na bağlı diğer hastaneler, üniversite hastaneleri ve kurumlara bağlı sağlık birimleri hastaların tanı, bildirim, tedavi, sevk işlemleri ve Tüberküloz Daire Başkanlığı ile veri alışverişi konusunda Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı kapsamında hizmet vermektedir.
Görev Tanımı
Tüberküloz hastalığının önlenmesi ve kontrol hizmetlerinin etkin şekilde yapılmasını sağlayan Tüberküloz Dairesi Başkanlığı; ayrıca hizmetin gerektirdiği plan, program ve politika tekliflerini hazırlamaktadır. Daire Başkanlığı, tüberküloz hastalığına yönelik ilaç ve malzeme ihtiyacını belirlenmesi, temin edilmesi ve dağıtılmasını sağlamaktadır. Bununla birlikte Başkanlık; tüberküloz hastalığına yönelik epidemiyolojik çalışmalar yürütmesinin yanı sıra ulusal ve uluslararası raporlanmasını sağlamaktadır. Başkanlık aynı zamanda Doğrudan Gözetimli Tedavi ve mobil tarama faaliyetlerinin planlanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi faaliyetlerini yürütmektedir.
Tüberküloz Dairesi Başkanlığı; tüberküloz kontrolünde çalışanlar sağlık personelleri, halk, hasta ve hasta yakınları ile farkındalık ve eğitim faaliyetleri yürütmek veya yürütülmesini sağlamaktadır. Tüberkülozun yayılmasına karşı koruyucu her türlü tedbirin alınmasını sağlayan Daire Başkanlığı; özellikle hastaların kontrol ve tedavi altında bulunması faaliyetlerini izlemektedir. Başkanlık, tüberküloz alanın yönetimi ile ilgili sistemi koordine etme, yürütülmesi ve geliştirilmesini sağlamaktadır.
Tüberküloz ile ilgili bilimsel çalışmaların desteklenmesini sağlayan Başkanlık; sonrasında oluşturulan bilim kurullarının sekretarya faaliyetlerini yürütmektedir. Dolayısıyla Başkanlık; faaliyet alanları ile ilgili eğitim, kongre, sempozyum, panel, çalıştay, seminer gibi etkinlikleri düzenleme ve düzenlenen ulusal ve uluslararası etkinliklere katkı sağlamaktadır.
Tüberküloz Dairesi Başkanlığı
Birimleri
Birimleri
- Doğrudan Gözetimli Tedavi ve Sosyal Yardımlar Birimi
- Epidemiyolojik Değerlendirme ve İstatistik Birimi
- İlaca Dirençli Tüberküloz Hastası Yönetimi Birimi
- Saha Hizmetleri ve İkmal Birimi
İletişim |
|
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü | |
Tüberküloz Dairesi Başkanlığı | |
Adres: | Sağlık Mah. Adnan Saygun Cad. No: 55 PK: 06430 E Blok Kat: 3 Sıhhiye, Çankaya / Ankara |
Telefon: | +90 312 565 53 50 |
Faks: | 0 312 565 52 28 |
E-Posta: | eposta.saglik.gov.tr/tuberkuloz/ |
Web: | hsgmdestek.saglik.gov.tr/tr/tuberkuloz |