Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Dünya Su Günü; çok önemli bir değerin varlığını hatırlamak, dünya ülkelerinin artan temiz su sorununa dikkat çekmek, içilebilir su kaynaklarının korunması ve çoğaltılması konusunda somut adımlar atılmasının sağlanmasına teşvik olması amacıyla toplumsal farkındalık yaratmak adına 22 Mart günü kutlanmaktadır.
Su konusu ile ilgili ilk olarak; 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde yapılan UNCED – Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda gündeme getirilmiştir. 1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, “22 Mart Dünya Su Günü” olarak ilan etmiştir.
22 Mart Dünya Su Günü Etkinlikleri
Birleşmiş Milletler 22 Mart Dünya Su Gününü, dünyadaki su kaynakları ile ilgili çalışmaları ödüllendirmek ve tavsiyeleri uygulamaya ayırmıştır. Birleşmiş Milletler su alanında çalışmalar yapan farklı bir kuruluşu uluslararası etkinlikler çerçevesinde destekleyip koordine etmektedir. 2003 yılında kurulan UN-Water, kurulduğu yıldan bu yana bu önemli günün etkinliklerine öncülük etmektedir. Ayrıca dünyada önemli sivil toplum örgütleri; temiz su kaynakları, su yaşamını destekleyen ve çağın öncelikli su sorunlarına dikkat çekmek için Dünya Su Gününü desteklemektedir.
Dünya Su Konseyi; her üç yılda bir düzenlediği Dünya Su Forumu ile bir hafta boyunca binlerce katılımcıya ulaşmaktadır. Dünyadaki su kalitesi, miktarı, tekrar kullanılması, tasarrufu gibi konularda farkındalığı artırmaktadır.
Dünyanın %70’i su, ancak bunun %97’si tuzlu ve içilmeye uygun değildir. Geri kalan %3’ünün ise bir kısmı buzullarda, yer altında olduğu için ulaşılamamaktadır. Dünyadaki suyun sadece %0,5’i içilebilmektedir.
Su, uzun yıllardan beri bilinçsiz harcanmasının yanında yanlış yönetilerek ve fazla kullanılmıştır. Yeraltı sularının seviyeleri düşmekte, göller küçülmekte, sulak alanlar yok olmaktadır. Su sıkıntısı çeken şehirlerde; aynı kısıtlı su kaynağını paylaşmak zorunda kalan şehirlilerle çiftçiler arasındaki rekabet gittikçe fazlalaşmaktadır. Su uğruna savaş olasılığı gittikçe daha fazla yüksek sesle dile getirilmektedir.
Aynı zamanda küresel ısınma nedeni ile eriyen buzullar ve yükselen deniz seviyesi; denizlerde yaşayan bazı canlı türlerinin kirlilik nedeni ile yok olmasıyla besin zinciri bozulmaktadır. Mühendisler; nehir yataklarından başka havzalara tünellerle su aktarmak gibi çevreye zarar verecek ve pahalı çözümler önermektedir.
2023 Su Etkinlikleri
Birleşmiş Milletler bünyesinde 22-24 Mart 2023 tarihlerinde New York’ta “UN 2023 Water Conference” gerçekleştirecektir. Konferansta Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, “Su Eylem Gündeminin Başarısına Doğru: Sınırların Ötesine Ulaşmak” isimli yan etkinlik düzenlenecektir.
Türkiye’deki Su Potansiyeli
Türkiye’de tüketilebilen yeraltı ve/veya yer üstü su potansiyeli yılda ortalama 112 milyar m3 olup, kişi başına ortalama 1.500 m3’tür. Ayrıca yılda kişi başına düşen kullanılabilen su miktarı 8.000-10.000 m3 olan ülkeler su zengini, 2.000 m3’den az olan su azlığı çeken, 1.000 m3’ten azı da su fakiri ülkeler arasında kabul edilmektedir. Türkiye özellikle su azlığı yaşayan ülkeler arasındadır..
Su öncelikle yaşam için gerekli olan temel bir madde olması; bunun yanında herkesin suya ulaşmaya hakkı olduğu gibi, suyun korunması, savunulması ve doğru kullanılması gerekmektedir. Su, devletlerin yönetiminde ve ekonomik değerinin yüksek olması ile aynı zamanda asla sadece ticari bir mal olarak görülmemelidir. Suyun, ekolojik sistemin bir parçası olduğunun bilinci etkinleştirilmesi ve bunun yanında farkındalık yaratılarak yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
