Dr. Rıfat Osman Bey

Dr.Rıfat Osman Bey, doğum 18 Şubat 1874 İstanbul – ölümü 10 Mayıs 1933 Edirne, Türk radyolog, tarih yazarı, ressam, mimar, fotoğrafçıdır.

Babası, Rusçuk ve Selanik kadılıkları görevlerinde bulunan Tosyavizade Osman Feyzi Efendi, annesi İkbal Hanım’dır. Kuleli‘de bulunan Askeri Tıbbiye İdadisi’ndeki öğreniminin ardından 1898 yılında hekim yüzbaşı olarak tamamlamıştır. İdadi yıllarında ressam Süleyman Seyyid Bey’in öğrencisi olmuştur. Gülhane Seririyat Hastanesi’nde Alman Prof. Dr. Robert Reider’in yanında asistan olarak göreve başlayan Rıfat Osman Bey; hastanenin röntgen dairesinin şefliğine getirilmiştir.

Dr.Rıfat Osman Bey, Türkiye’nin ilk radyologlarından birisidir. 1903 yılında röntgen uzmanı olarak Edirne Askeri Hastanesi’ne atanmıştır. Selanik, Manastır ve Edirne arasında hekimlik çalışmalarını sürdürmüş ve bu şehirlerin hastanelerinin röntgen cihazlarını kurmuştur. Edirne’nin çeşitli okullarında sağlık öğretmenliği ve resim öğretmenliği sırasında; tarih, kültürel araştırmalar ve çalışmalar ile tanınmıştır. Edirne’de çeşitli yapıların projesini çizmiştir. Edirne’deki ilk Arkeoloji Müzesinin kurucuları arasındadır. Günümüzde Halk Eğitim Merkezi olarak kullanılan Türk Ocağı binasını, Belediye Hastanesi ve çeşmeler yaptırmıştır. Mart 1915’de Edirne Askeri Hastanesi baştabipliğinden İstanbul Haydarpaşa Hastanesi röntgen dairesi şefliğine nakledildi ve hekim binbaşılığa terfi ettirilmiştir.

Dr.Rıfat Osman Bey, Edirne’de işgalleri protesto etmek ve Trakya‘nın savunmasını planlamak için Belediye Başkanı Şevket Dağdeviren, Edirne Milletvekili Faik Kaltakkıran, Avukat Şeref Aykut, Tüccar Kasım Yolageldili ve bazı Edirneli yurtseverlerin katılımı ile 1918 yılında kurulan “Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” nin aktif bir üyesi olmuştur. Mayıs 1919’da sağlık sorunları nedeniyle emekliye ayrılmış ve Edirne’ye yerleşmiştir.

Dr.Rıfat Osman Bey’in Eserleri

Edirne şehir rehberi niteliğindeki “Edirne Rehnüması”, Edirne’deki saray yapıları üzerine araştırmalarını yayınladığı “Edirne Sarayı”, “Edirne Evleri” ile “Edirne Tarihi” ve “Edirne Evkaf Tarihi” adlı eserleri yayınlamıştır. Dr. Ratip Kazancıgil, Hayatım ve Hatıratım ve Tosyavizade Dr. Rıfat Osman Bey‘den Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver‘e Edirne Mektupları adlı iki anı mektup yapıtı da günümüz Türkçesi’ne kazandırmıştır.

Sultan II. Bayezid Külliyesi içindeki Edirne Sağlık Müzesi’nde Dr. Rıfat Osman Bey’e ve dostu Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver’e adanmış bir oda bulunmaktadır.

10 Mayıs 1933 tarihinde Edirne’de hayatını kaybetmiş ve Nazırçeşme Mezarlığı’na defnedilmiştir.