Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Laboratuvar Fırınları; araştırma laboratuvarlarında bulunan, temel olarak elektronik ısı kontrol ünitesi, rezistanslar, ısıtıcı iç hazne ve izolasyon bölümlerinden oluşan tıbbi cihazlarıdır.
Masa Üstü, Kül, Kamara Tipi, Mufla, Çember Fırın olarak adlandırılan farklı laboratuvar tipleri bulunan fırınlar; ısıtıcı rezistansların yardımıyla fırın içindeki havanın ısıtılması prensibine dayanmaktadır. Sıcaklığın hassas olarak ayarlanması ve nokta sıcaklık kontrolünün önemli olduğu fırınlarda; PID kontrollü elektronik kontrol ünitesi yardımıyla yapılmaktadır. Bu tip fırınlarda soğutma sistemi bulunmazken; fırın içinde oluşan çeşitli gaz, duman ve buharın bacaya verilmesi için, fan sistemi bir baca sistemiyle kullanılabilmektedir. Laboratuvarlarda; sterilizasyon, buharlaştırma, sertleştirme ve kurutma gibi uygulamalar laboratuvar fırınlarının yaygın kullanımları arasındadır.
Bu fırınlar genellikle tam olarak ve ısıtma işlemi boyunca tekdüze sıcaklık sağlamaktadır. Laboratuvar fırınlarının kullanımlarında maksimum çalışma sıcaklıkları 900 °C ile 1800 °C arasında olup; bu sıcaklıklar daha sonra numuneye sabit ısı sağlamak için fırının her tarafından uygulanmaktadır. Uygulanan izolasyon nedeniyle; fırınların iç hazneye oranla, dış hacimleri geniş ve iç haznesi 1 litre ile 100 litre arasında tasarlanmıştır.
Laboratuvarlarda kullanılan birçok laboratuvar fırını türü olması ve bunun yanında standart dijital fırınlar; sıcaklık kontrolü ve güvenliği üst düzeyde sağlarken, esas olarak kurutma ve ısıtma işlemlerinde kullanılmaktadır. Ağır hizmet tipi fırınlar; daha çok endüstriyel laboratuvarlar ve biyolojik numunelerin test edilmesiyle kurutulmasını sağlamaktadır. Laboratuvar fırınlarının diğer biçimleri arasında vakumlu, basınçlı hava konveksiyonlu, yerçekimi konveksiyon fırınları ve bununla birlikte; çok sayıda farklı uygulama ile konfigürasyonda kullanılan fırınlar bulunmaktadır.
Örneğin adli tıp laboratuvarları parmak izlerinin geliştirilmesine yardımcı olmak için belirli şekillerde yapılandırılmış vakumlu fırınlar kullanmaktadır. Ayrıca yerçekimi konveksiyon fırınları; numunelerden biyolojik kirletici maddelerin uzaklaştırılması gibi biyolojik amaçlar için kullanılmaktadır.
Usul ve Esaslar ile Güvenlik
Laboratuvar fırınlarının taşıması gereken temel gerekleri ile birlikte; tasarımı, sınıflandırılması, üretimi, piyasaya arzı ve hizmete sunulması Sağlık Bakanlığı‘nın Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde geçen usul ve esasları taşıması gerekmektedir. Sağlık Bakanlığının güvenlik yönergeleri doğrultusunda fırın kullanılırken gerekli olan; laboratuvar önlüğü, yüz koruması, ısıya dayanıklı eldivenler veya kauçuk kılıf koruyucular fırınların kullanımında yardımcı olmaktadır.
