Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Otoklav Cihazları; ilk olarak 1879 yılında Fransız Mikrobiyolog Charles Chamberland tarafından icat edilen tıbbi cihazlardır. Tıp, eczane ve laboratuvar teknolojisinde; bir maddenin üzerinde veya içinde bulunan tüm mikroorganizmaların arındırılma işleminde yok edilmesi için kullanılmaktadır. Otoklav ismi Yunanca auto– (kendi kendine) ve Latince clavis (anahtar) kelimelerinden türetilmiş ve Autoclaves “kendinden kilitli cihaz” anlamına gelmektedir.
Otoklav Cihazlarının kullanım alanı olan ameliyathane ve laboratuvarlarda; doygun basınçlı su buharı altında çözeltilerin ve kültür ortamlarının 121 santigratta 15-20 dakikada sterilizasyonu hazırlamaktadır. Otoklavlar buharlaştırma, eritme ve birleştirme işlemleri için de kullanılmakta olup; mikroorganizmaları yok ettiği için gıda-taze ürün sanayileri, endüstriyel araştırmalar, su-çevresel sektörlerdeki araştırma kurumlarında kullanılmaktadır. Sterilizasyon dışında geliştirilen aplikasyonlarla birlikte cam endüstrisi ve ambalaj sektörü gibi başka işlemlerde de tercih edilmektedir.
Sterilizasyon Amacı
Sterilizasyonun amacı; sırasıyla önce temizlik, hijyen, dezenfeksiyon sağlanmasının ardından sterilizasyon sürecine geçilmelidir. Her ileri aşama bir öncekini kapsamaktadır.
Temizlik: Gözle görünen ya da görünmeyen fiziksel kirleticilerden arındırmak için yapılan işlemlerin tümü temizlik kapsamına girmektedir.
Hijyen: Sağlığa zararlı ortamlardan korunmak için yapılan uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerini de kapsayan faaliyetlerinin tümü hijyen olarak tanımlanmaktadır.
Dezenfeksiyon: Enfekte edici olan (patojen) mikroorganizmaların yok edilmesidir.
Sterilizasyon: Patojen olan veya olmayan bütün mikroorganizmaların spor formları ile birlikte yok edilmesidir
Otoklav Cihazları Sınıfları
Sterilizasyon için Otoklav Cihazları “TS EN 13060+A1” Avrupa Medikal standartlarına uygun olarak dizayn edilen “B”, “N” ve “S” sınıfı olarak üretilmektedir. Bu sınıflar sterilizasyon seviyesi ile ilgili olmayıp, cihazın hangi gereçleri sterilize edebileceği ile ilgilidir. Her tür otoklav cihazına uygun materyal içine konulursa tam olarak sterilize etmektedir.
B sınıfı: Başlangıçta, buhar oluştuktan sonra ara aşamalarda ve sonda pompa ile vakum yapmaktadır. Paketli – paketsiz aletler, başlıklar, oluklu enstrümanlar için uygun çok seviyeli paketlemeler için B sınıfı gereklidir. “B” sınıfı en kapsamlı sınıf olup; kaset içindeki poşet içinde türbin gibi ve Diş Hekimliğinde kullanılması önerilmektedir.
N sınıfı: Vakum pompası olmayan, ani buhar boşaltma ve yer çekimi yolu ile vakum yapmaktadır. Sadece oluksuz, paketsiz el aletleri için uygundur.
S sınıfı: Başlangıçta ve bitişte pompa ile vakum yapmaktadır. Paketsiz veya paketli el aletleri ve basit oluklu paketsiz enstrümanlar için “S” sınıfı uygundur.
