Süleymaniye Tıp Medresesi; Süleymaniye Külliyesini meydana getiren yapılar topluluğundan bir olan yapı, 1559 yılında İstanbul, Eminönü ilçesinde inşa edilmiştir.
Külliye, onuncu Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman (I. Süleyman) tarafından dönemin en önemli mimarlarından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Daruşşifalar ile başlayan Osmanlı tıp eğitimi Edirne Darüşşifası ile bağımsız bir karakter kazanmış, tam bağımsızlığını Süleymaniye Darut Tıb Medresesinin kurulmasıyla elde etmiştir. Mütehassıs hekim yetiştirmek amacıyla kurulmuş olan Süleymaniye Tıp Medresesi, Osmanlı tıp eğitimi sahasında tıbbi ihtisaslaşma açısından önemli bir aşamayı ortaya çıkarmıştır.
Medresenin ilk açılışında Şah Muhammet Efendi ve Ali Çelebi müderris olarak ders vermiştir. Süleymaniye Külliyesinde tıp medresesi ile darüşşifa bulunmaktadır. Osmanlı döneminde bağımsız olarak teorik tıp eğitimi, ilk kez Süleymaniye Külliyesi’nde verilmeye başlanmıştır. Süleymaniye Tıp Medresesi, külliyede uygulama ve tedavi yeri olan Darüşşifa ile yan yana hizmet vermiştir.
Tıp Medresesi, külliyenin güneybatı köşesinde yer almaktadır. Süleymaniye külliyesinin içinden geçen Prof. Sıddık Sami Onar caddesi ile Kanuni Medreseleri sokağı arasında kalan yapı adasında inşa edilmiştir. Yapının biri Süleymaniye Camii Prof. Sıddık Sami Onar caddesi tarafına, diğeri Şifahane sokağına ve Matbaa-yı Askeriye tarafına açılan iki kapısı bulunmaktadır. Kare planlı olarak tasarlanmış olan yapı; 12 hücreli medrese, yükseltilmiş olup helaki hanı olarak bilinmektedir. Taş yığma sistemle inşa edilen yapının; tiryaki çarşısı üzerinde bulunan bir sıra hücre, tıp medresesinin ayakta kalan tek kısmıdır. Yapı uzun yıllar Süleymaniye Doğumevi olarak kullanılmıştır.
Süleymaniye Tıp Medresesi Yapımı
Süleymaniye Medresesinin yapımı ile birlikte o zamana kadar devrin ünlü kültür yuvalarından Fatih Medreseleri ikinci planda kalmıştır. 17. yüzyılda Süleymaniye Medreselerinde yapılan düzenleme ile burası 12 dereceye kadar yükseltilmiş ve bu düzen Osmanlıların son zamanına kadar sürmüştür. Süleymaniye Medreselerindeki eğitim yalın nitelikten başlayarak eğitimin en yüksek derecesi olan Darü’l-Hadis’le son bulmuştur.
19.yüzyıla kadar geçerli bir işlevi olan medrese daha sonra tıp okullarının açılmasıyla önemini kaybetmiştir. 1792 yılında Süleymaniye Medreselerinde 233 kişi öğrenci olduğu vakfiyenin kayıtlarında görülmüştür. 1869 yılında medreselerde 14 ders, 15 mezun ve 384 öğrencinin kaydı görülmüştür. Medrese yapılarının büyük bir çoğunluğu günümüzde hala ayakta durmaktadır.