HbA1c Testi

HbA1c Testi; Tip 1 ve Tip 2 diyabeti teşhis etmek ve buna ek olarak, diyabet yönetimini izlemek için taramalarda kullanılan bir kan testidir.

HbA1c testi; kan şekeri, glikohemoglobin, hemoglobin A1C, glikolize hemoglobin ya da Hba1c gibi birçok isimle anılmaktadır. İngilizce Blood Sugar Test olarak bilinmektedir.

HbA1C test sonuçları ortalama 90 günlük kan şekeri seviyesini yansıtmakta olup; kan glikoz testleri veya parmaktan ölçüm cihazından farklı olarak kan glukoz seviyesine ilişkin 90 günlük ortalama düzeye ulaşılabilmesini sağlayan glikozillenmiş hemoglobin testidir.

Özellikle HbA1c testi; kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıyan proteini, hemoglobinin ne kadar yüzdelik oranda şeker kapladığını ölçmektedir. Sonuçlar, prediyabet adı verilen gizli şeker ve şeker başlangıcı, uykudaki dalgalanmalar ile diyabet olup olmadığını göstermesine ek olarak, diyabetin nasıl kontrol edilebileceği izlenmektedir. Ayrıca, yüksek kan şekerine bağlı olumsuz etkilerin araştırılması, belirlenmesi ve insülin dozunun ayarlanabilmesi gibi bir çok alanda fayda sağlayan HbA1c; diyabet hastalarının tedavi ve takibinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Açlık gerektirmediğinden günün her saati uygulanabilen pratik bir kan testidir.

HbA1c seviyesinin yüksekliği; kan şekeri kontrolünün zayıflığını göstermesinin yanında diyabetten oluşabilecek riskler de yüksek oranda görülmektedir. Diyabetlilerin, şeker seviyelerinin belli aralıkta tutabilmek, diyabet teşhisi ve diyabet ilacı seviyesini ayarlamak için düzenli bir şekilde test kullanılmaktadır.

HbA1c Testi, prediyabetliler için yılda 1 kez, insülin kullanmayan Tip 2 diyabetliler, kan şekeri seviyesi hedef aralığı içindeyse yılda 2 kez, eğer insülin kullanıyorsa ve kan şekeri seviye aralığı sınırda ise yılda 4 kez ve Tip 1 diyabetliler yılda 4 kez test yaptırması önerilmektedir. Diyabet tedavi planı çerçevesinde belli değişikliklerin yanı sıra yeni bir diyabet ilacı kullanımında sık olarak Hba1c testi yapılması gerekebilmektedir.

HbA1c Testi Uygulaması

HbA1c testi, laboratuvarda kan vermek veya diğer tahliller gibi kan testlerinden bir farkı yoktur. Özellikle hemoglobin A1c değeri ölçümlerinde; tahlil için kan verirken tok ya da aç olunmasının bir önemi bulunmamaktadır. Hemoglobin A1c için alınan kan, laboratuvarda incelenmesinin ardından sonuçları yüzdelik oranda rapor edilmektedir.

Laboratuvar yöntemlerine ek olarak, doktor muayeneleri sırasında kısa sürede sonuç alınan ölçüm sistemleri ile taşınabilir son kullanıcı ürünler sayesinde kan şekeri seviyeleri ölçülebilmektedir.

HbA1c ve Ortalama Kan Şekeri Seviyesi

• %3 – 39,44 mg/dL – 2.19 mmol/L – 9 mmol/mol
• %4 – 68,18 mg/dL – 3.78 mmol/L – 20 mmol/mol
• %5 – 96,93 mg/dL – 5.38 mmol/L – 31 mmol/mol
• %6 – 125,67 mg/dL – 6,97 mmol/L – 42 mmol/mol
• %7 – 154,41 mg/dL – 8,57 mmol/L – 53 mmol/mol
• %8 – 183,16 mg/dL – 10,16 mmol/L – 64 mmol/mol
• %9 – 211,9 mg/dL – 11,76 mmol/L – 75 mmol/mol
• %10 – 240,64 mg/dL – 13.35 mmol/L – 86 mmol/mol
• %11 – 269,39 mg/dL – 14,95 mmol/L – 97 mmol/mol
• %12 – 298,13 mg/dL – 16,55 mmol/L – 108 mmol/mol
• %13 – 326,87 mg/dL – 18,14 mmol/L – 119 mmol/mol
• %14 – 355,62 mg/dL – 19,74 mmol/L – 130 mmol/mol
• %15 – 384,36 mg/dL – 21,33 mmol/L – 140 mmol/mol
• %16 – 413,1 mg/dL – 22,93 mmol/L – 151 mmol/mol

Test sonucu; %6.5 ya da üzeri olması durumunda diyabet ve diyabete bağlı komplikasyonları geliştirme riski yükselmektedir. Bunun yanında Hemoglobin A1c, %5.7 ve altındaki seviyeler normal görülen test sonuçlarında; %5.7 – 6.4 aralığında olma durumunda şeker hastalığına yakalanma olasılığı yüksek olarak görülmektedir.

HbA1c ölçümünün diyabetin daha iyi kontrol edildiği ve dolayısıyla diyabete bağlı komplikasyonların gelişme riskini azalttığı; ayrıca Dünya Sağlık Örgütü‘nün 2011 yılında ve küresel diyabet topluluklarının araştırma verilerinde bulunmaktadır.