Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Tüp Bebek Tedavisi; doğal üreme yöntemleri ile çocuk sahibi olamayan çiftlerde, kadın ve erkek üreme hücreleri laboratuvar koşullarında, bir araya getirilerek döllenmesinin oluşturulmasını sağlayan yardımcı üreme tekniğidir.
Tüp bebek yöntemi günümüzde sık olarak tercih edilen kısırlık başta olmak üzere; enfeksiyon, ileri yaş, obezite, sperm azlığı ile kalite düşüklüğü ve tüplerde tıkanma gibi durumlarda yöntem kullanılmaktadır.
Tüp bebek tedavisi süreci; kadın üreme hücrelerinde yumurtalar ile erkek üreme hücrelerinde spermler belirli koşullar altında toplanarak, laboratuvar koşullarında bir araya getirilmesi sonucu döllenme elde edilmesini sağlayan tedaviler bütününün ilk aşamasını kapsamaktadır. Döllenme sonrasında yumurtaların bölünme aşaması başlayarak, embriyo diye adlandırılan ilk gelişim aşamalarını laboratuvar ortamında geçirdikten sonra, anne adayının rahmine yerleştirilmektedir. Yöntem bu aşamadan sonra elde edilen gebelik süreci, doğal yollarla oluşan gebeliklerden hiç farkı bulunmamakla beraber, normal seyrinde devam etmektedir.
Tüp bebek tedavi yöntemlerinde, laboratuvar koşullarında döllenen yumurtaların rahime yerleştirilme aşamasında iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Klasik olarak uygulanan tüp bebek tedavisi, yumurta ve sperm hücreleri laboratuvar koşullarında yan yana bırakılarak kendi kendine döllenmesi beklenmektedir. İkinci bir yöntem olan mikro-enjeksiyon uygulaması, özel pipetler kullanılarak, sperm hücrelerini yumurta hücrelerinin içerisine enjekte edilmektedir. Yöntemler, uygulamayı gerçekleştirecek olan uzman hekimin tespitleri sonrasında çiftlerin özelliklerine göre karar verilmektedir.
Tüp Bebek Tedavisi
Doğal üreme yöntemleri ile çocuk sahibi olamayan çiftler, daha önce görmüş olduğu tedavi ve tetkikler başta olmak üzere; gebelik, düşük ve doğum öyküleri uzman hekim tarafından değerlendirilerek; ilk olarak çiftin kan örnekleri alınarak, erkeğin sperm tahlili ile kadının rahim filmi, kromozom analizi ve çiftin diğer hastalıklara ait raporlar değerlendirildikten sonra tüp bebek tedavi uygulaması planlanmaktadır.
Tedavi sırasında alınacak ilaçlar, daha fazla ve düzenli şekilde gelişitirilerek yumurta elde edebilmek için hormonların baskılanması sağlanmaktadır. Hormonların baskılanması ile gelişen yumurtalar istenmeyen bir zamanda çatlayarak karın içerisine dökülmesi önlenerek, işlem tedavi seyrine ve hastanın kişisel durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Yumurtalıkların uyarılması ve oluşturulması aşamasında 16-20 mm çaplı daha çok sayıda olgun yumurta gelişimini sağlamak amacıyla kadına iğne tedavisi uygulanmaktadır. Uygulama sonrası yumurta alınabileceği gibi, fazla sayıda embriyo elde edilerek hamilelik şansı artırılabilecektir. İlaç miktarı uzman hekimin tedavi sürecinde yumurta rezervine ve hastanın yaşına göre değiştirmektedir.
Yumurta toplama ve sperme örneği işlemi, kadından anestezi yöntemi ile yumurtalar alınarak, laboratuvar ortamında döllenme işlemi için saklanmaktadır. Erkeğin sperm örneği verebilmesi için 7 günden fazla olmamak şartıyla, 4 gün içinde cinsel ilişki yaşamamış olması gerekmektedir.
Tüp bebek tedavi uygulamalarında sık olarak IVF yöntemi olan, yumurta ve spermin laboratuvar ortamında döllenme işlemi, ICSI yöntemine göre döllenme oranı daha düşük olduğundan dolayı günümüzde daha az tercih edilmektedir. ICSI yönteminde erkekten alınan sperm mikroskop altında bir pipet yardımıyla doğrudan yumurtanın içerisine enjekte edilerek, yumurtanın sperm ile tek tek buluşması ve döllenmenin daha yüksek oranlara çıkarılmasını sağlamaktadır.
Embriyonun kadına transfer işlemi, laboratuvar ortamında döllenmiş olan yumurtaların rahim içerisine ağrısız bir şekilde enjekte edildiği aşamadır. İşlem sonrasında gebelik süreci oluşana kadar olan süre içerisinde cinsel birliktelik önerilmemektedir.
Embriyonun kadına transfer işleminden 12 gün sonra gebelik testi yapılabilmektedir. Gebeliğin başlangıcı halinde anne adayı 7 – 10 gün içerisinde ultrason kontrolünden geçmektedir. Gebeliğin ilk 3 ayı uzman doktorun öneri ve vereceği ilaç desteği büyük önem taşımaktadır.
