Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Boerhaave Müzesi; Nederlandsch Historisch Natuurwetenschappen Müzesi adıyla 1931 yılında Leiden, Hollanda merkezli bir bilim ve tıp tarihi müzesidir.
Ayrıca Felemenkçe, Rijksmuseum Boerhaave – İngilizce, Museum Boerhaave adıyla bilinen müze; adını Leiden’deki öğretimiyle Avrupa’da ünlü Hollandalı botanikçi ve doktor Herman Boerhaave‘den almıştır. Tarihi kuruluşunda çok daha eskilere dayanmakta olan Boerhaave Müzesi; nobel ödüllü Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes‘in deneysel fiziği elden geçirdiği 1882 yılına dayanmaktadır.
Boerhaave Müzesi‘nin tarihi; ilk önce 1907 yılında Leiden Üniversitesi Akademi Binası’nda Tarihsel Doğa Bilimleri – Tıp Sergisi düzenlendiğinde başlamıştır. Sergideki Hollanda’nın birçok yerinden gelen nesneler ile kalıcı bir bilim tarihi sergisi kurma çağrıları yapılmıştır.
Bunun sonrasında, Leiden Üniversitesi’nde çalışan Claude August Crommelin doğa bilimleri tarihi müzesi oluşturmak için 1928 yılında bir vakıf kurmuştur. Vakfın ilk tüzüğünde müzenin amacı; doğa bilimleri tarihi için önemli olan alet, araç, slayt, örnek, belge ve diğer nesnelerin toplanarak Leiden’de bulunacak bir müzede korunması amaçlanmıştır. Tüm tıp bilimleri ile birlikte anatomi, astronomi, botanik, eczacılık, fizik, fizyoloji, kimya, matematik, zooloji ve diğer temsil edilen bilimlerin enstrümanları koleksiyonda yer almaktadır.
Müze, Hollanda Doğa Bilimleri Tarihi Müzesi – Het Nederlandsch Historisch Natuurwetenschappelijk Müzesi adıyla 1931 yılında açılmıştır. Özel bir vakıf olan müze, 1947 yılında ulusal bir müze haline getirilerek adı Hollanda Ulusal Doğa Bilimleri Tarihi Müzesi – Rijksmuseum voor de Geschiedenis van Natuurwetenschappen olarak değiştirilmiştir. Böylelikle, Hollanda’da bulunan üniversitelerinin üyelerinin yer aldığı bir danışma kurulu kurulmuştur. Müze, yeni bir binada konumlanma beklentisiyle 1967 yılında, adı Museum Boerhaave olarak değiştirilmiştir.
Hollanda Ulusal Etnoloji Müzesi
Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nin bir parçası olan Leiden Academic Hospital’a ait Boerhaave Laboratuvarı’nda olan Müze; yeni yerine taşınması yirmi yıldan fazla süren restorasyondan sonra 1991 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Boerhaave Müzesi, ev sahipliğini Hollanda Ulusal Etnoloji Müzesi’nin yaptığı konuma 1991 yılında taşınmıştır. Leiden’in merkezinde 15. yüzyılın başlarından kalma Saint Cecilia’nın eski rahibe manastırı olan ve geleneksel anatomik tiyatronun bulunduğu tarihi yapı; Protestan Reformu’ndan sonra zaman içinde belediye mülkü, bir süre haşere evi ve akıl hastanesine dönüştürülmüştür. Sonrasında 1636-1639 yılları arasında Leiden Academic Hastanesi’nin bu yerde kuruluşuna ev sahipliği yapmıştır.
Koleksiyon
Müzede tıp, fizik, astronomi ve diğer disiplinlerde tarihi bilimsel araçlardan oluşan koleksiyona ev sahipliği yapmaktadır. Boerhaave Müzesi koleksiyonunda, her bir nesne için resim ve açıklamalarla çevrimiçi olarak 3000 nesne bulunmaktadır. Aynı zamanda, Nisan 2010 tarihinde site, oda ve vitrine göre sıralanmış 1750’ün üzerinde nesne bulunmaktadır. Müzede, genellikle kronolojik olarak düzenlenmiş oda başına tematik alt gruplara ayrılmış 25 oda yer almaktadır.
16. – 17. Yüzyıl Fuayesi
16. ve 17 yüzyıla ait Gapers adı verilen hapların yutulmasını taklit eden tahtadan yapılmış kafalar, eczaneler ve eczacılar için mağaza tabelaları, tıpta kullanılan temel maddelerin yer aldığı sağlık sözlüğü ve kitap şeklinde uzun bir tahta sandık bulunmaktadır.
Anatomik Tiyatro
1596 yapımı anatomik tiyatro odası, 1988 yılında yeniden yapılanması sonrası bir rekonstrüksiyonu gösterilmektedir. Ayrıca, 1670 yılından Leiden cerrah loncasına ait, zengin şekilde dekore edilen alet sandığı, tablolar bulunmaktadır. Bunlara ek olarak, tıbbi aletlerin tasarımcısı Cornelis Solingen’in icatlarından biri ve birçok eser yer almaktadır.
Hayattan Koleksiyonlar
Bir hastanın hekimi için takdirinin, hastalık zirveye ulaştığında gerçek bir kurtarıcı olmaktan, şeytan olmaya doğru nasıl azaldığını aşamalı olarak gösteren dört büyük alegorik resim, doktor ve eczacıların hamisi olan Aziz Cosmas ve Damian’ın üç figürü, şifalı bitkiler ve anatomik çizimlerin olduğu kitaplar, genellikle süslemeli pişmiş ve boyanmış eczacı kavanozları, dökme demir ve bronz havanlardan oluşmakta olup, hayatın içinden gelen geniş bir koleksiyonu içermektedir.
Albinus Kardeşlerin Koleksiyonu
Bernhard Siegfried Albinus ve kardeşi Frederik Bernhard’ın topladığı 750’nin üzerinde ıslak ve kuru anatomik örnek, ampütasyon testeresi ve bıçağı, dağlama demirleri, forseps ve kıskaçlar, spatulalar, elevatör, mermi çıkarıcı, kron, ekartör, litotomi kepçeleri, fimozis bıçağı, gorgerets, kateter, bisturi, siringotom ve seton iğnesi, litotomi direktörleri, sondalar ve tütün lavmanı gibi birçok tıbbi aletlere koleksiyonda yer verilmiştir.
Sebaldus Justinus Brugmans Koleksiyonu
Hollandalı botanikçi, askeri doktor ve doğa bilimleri profesörü Sebald Justinus Brugmans tarafından toplanan; geniş balık derileri koleksiyonu, insan – hayvan kafatasları ve kavanozda fetüsle ve diğer anatomik örnekleri bulunmaktadır.
Hendrik Bosch İlaç ve Kelebek Dolabı Koleksiyonu
Amsterdamlı doktor Hendrik Bosch‘a ait büyük sade bir ilaç dolabı ile birlikte Christiaan Sepp ve oğlundan kelebekler ve böcekler üzerine birkaç cilt yayına koleksiyonda yer verilmiştir.
İletişim
Adres: Lange St. Agnietenstraat 10 2312 WC Leiden
Telefon: 071 – 751 99 99
E-Posta: info@rijksmuseumboerhaave.nl
