Hipokratist Sağlık Ansiklopedisi
Balon Valf Maskesi – BVM veya Ambu Valf Maske olarak bilinen; solunumu durmuş ya da yeterince nefes alamayan hastalara solunum desteği vermek için kullanılan solunum aracıdır.
Balon Valf Maskesi; 1953 yılında Alman mühendis Dr. Holger Hesse ve Danimarkalı anestezi profesörü Henning Moritz Ruben; kendi kendine şişen bir resüsitasyon cihazı üzerinde ilk çalışmalarının ardından geliştirilmiştir. Dr. Hesse‘nin şirketi 1950’lerin sonundan cihazı üreten ve pazarlamaya başlamış olup; 1988 yılında Yapay Manuel Solunum Ünitesi – Artificial Manual Breathing Unit – Ambu adı ile yeniden adlandırılmıştır. Ambu Setleri, günümüzde kendi kendine şişen “Bag valve mask – balon valf maske” adı ile anılan; konusunda sektörün öncüsü olarak üreten ve pazarlayan konumundadır.
Balon şeklinde olan bir torba ve bağlantısı basınç boşaltma valfi ile maskeden oluşmakta olup; balonla oluşturulan bu oksijen desteği, ortam havasıyla %21 oranında konsantrasyonda oksijenle solutmak mümkün olmaktadır. Balona oksijen bağlanması durumunda yaklaşık olarak %45’e kadar yükselme sağlamaktadır. Hastaya oksijen akımı sağlayabilmek için rezervuar sistem bağlanması durumunda; 15 litre/dakika olacak şekilde bir akış hızı ayarlanması durumunda hastaya %90 yoğunlukta oksijen akımı sağlamaktadır.
Balonu kendi kendine şişen ve oksijen akımı ile şişenler olmak üzere iki çeşit balon valf maske bulunmaktadır. İlk üretilmeye başlandığında tek boyutta üretilen balon valf maskeleri; günümüzde bebek, çocuk ve yetişkinler için kullanım boyutları bulunmaktadır.
Kullanımı
Kullanımı kolay olmayan Ambu maske; solunum sıkıntısı yaşayan hastanın yüzüne tepe kısmı burun kemiğine, alt kısmı alt dudak ile çene çıkıntısı arasında yer alan girintili olan yere bir el ile yüze oturtulacak şekilde yerleştirildikten sonra, diğer el ile balon belli aralıklarla sıkılarak hastaya solunum desteği sağlanmaktadır. Balon sıkılıp bırakıldığında, diğer ucundan kendi kendine şişerek, ortam havası ya da ayarlı bir silindir tarafından sağlanan düşük basınç oksijen akışını bu sayede çekmektedir. Ambu valf maskelerinin etkili olabilmesi için yetişkin erkek bir hastanın akciğerlerine 500 ml – 800 ml arasında hava iletmesi gerekmekte olup; çocuk ve bebeklerde ise 450 ml – 500 ml arasında hava iletmesi gerekmektedir. Balon dakikada 10-12 solunumu olan bir yetişkin için 5-6 saniyede bir sıkılması gerekirken; çocuk ve bebeklerde dakikada 20 solunum için her 3 saniyede bir sıkılması uygun görülmektedir.
Ambu Valf Maskeleri yerleşik tidal volüm kontrolü yoktur, nefes alma hızı sırasında akciğerleri şişirmek için kullanılan hava miktarı tamamen operatörün balonu ne kadar sıklıkta sıktığına bağlıdır. Kullanımıyla ilgili tehlikelere yanıt olarak, Amerikan Kalp Derneği – American Heart Association ve Avrupa Resüsitasyon Konseyi – European Resuscitation Council tavsiye edilen maksimum nefes alma hızı ve bunun yanında hastalar için güvenli ventilasyon oranlarını belirten özel talimatlar yayınlanmıştır. Kontrolsüz kullanımına bağlı olarak komplikasyonlar ve ölümlerin sıklığını değerlendiren hiçbir bilimsel çalışma bilinmemektedir.
Balon Valf Maskesi, genellikle cerrahi operasyonlarda; anestezinin başlama ve uyandırma işlemi sırasında ayrıca geçici ventilasyon desteği için yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, acil yapay havalandırma için önerilen ilk hat cihaz olan BVM‘ler; hastanelere ek olarak itfaiyeciler, sağlık görevlileri, poliklinik personelleri ile hastane dışı bakım alanlarında kullanılmaktadır.
