Fallop Tüpleri, dişi üreme sisteminde rahim ve yumurtalıklar arasında bağlantıyı sağlayan iki uzun ince tüp.
İnsan dişide normalde çift yapıda olan fallop tüpleri; kuşlarda ve bazı kıkırdaklı balıklarda bir veya diğer taraf gelişmemekte ve sadece bir fonksiyonel yumurta kanalı bulunmaktadır.
Yumurta kanalı olarak da bilinen fallop tüpleri, halk arasında döl kanalları olarak bilinmektedir. İtalyanca “falloppio“, latince “tuba uterina“, fransızca “oviducte“, ingilizce “oviduct” olarak adlandırılmaktadır.
Dişi üreme sisteminde rahimin her iki yanında bir yumurtalık ve bir fallop tüpü bulunmaktadır. Yumurtalar yumurtalıktan fallop tüplerinden uterusa geçmektedir. Yaklaşık 10 cm uzunluğunda olan fallop tüpleri beş kısımdan oluşmaktadır. Tüpler uterusun kas tabakası içine gömülü olan kısmı İntramural; yaklaşık 1.5-2 cm uzunluğunda ve 0.4 mm çapındadır. İntramural kısımdan yanlara doğru uzanan bölge İsthmik; yaklaşık 2-3 cm uzunluğunda ve 1-2 mm kalınlığındadır. Yumurta ve spermin karşılaşması ile döllenme olduğu tüplerin en geniş kısmı olan Ampulla; 5 cm uzunluğunda ve 1 cm kalınlığındadır. Tüplerin huni şeklindeki ucuna İnfundibulum adı verilmektedir. Tüplerin en uç ve püskül şeklindeki kısmı olan Fimbria; yumurtalıklardan atılan yumurta hücresini süpürür tarzda hareketlerle yakalama görevini yerine getirmektedir.
Dişi üreme sisteminde yumurta kanalı boyunca hareket eden oosit adı verilen yumurtalar ile erkekten gelen spermin iki eşey hücrenin döllenerek dipoit hücre haline gelerek zigot oluşmaktadır. Döllenme olmadığı durumlarda ne yazık ki, iki hücre vücutta dejenere olmaktadır. Dişi üreme sistemi içerisinde her ay belirli zamanlarda sol veya sağ yumurtalıktan çıkan bir adet yumurta tüplerden geçerek rahim içine ulaşmaktadır. Özellikle spermlerin yumurtalara ulaşmasını sağlayan yumurtalık kanalı, gebe kalınması için rahim bölgesinde döllenmede görev almaktadır.
Fallop Tüpleri Hastalıkları
Fallop tüplerinde başta döllenme ve gebelik sorunu olmak üzere meydana gelen birçok rahatsızlık bulunmaktadır. Tüplerin tıkalı veya hasarlı olması durumunda normal fonksiyon gösterememesine tubal faktör olarak adlandırılan kısırlık sebebini enfeksiyonlar oluşturmaktadır. Diğer sık görülen fallop tüplerinin rahatsızlıkları arasında; çikolata kisti olarak adlandırılan endometriozis, pelvik inflamatuvar hastalık, klamidya ve gonore enfeksiyonlarına bağlı cinsel yolla bulaşan hastalıklar, dış gebelik ve geçirilmiş cerrahi operasyonlar tüplerde hasara neden olabilmektedir.
Cinsel yollarla bulaşabilen rahatsızlıklarda iltihaplanma sonrası tüplerin çalışması bozulabilir veya hasar oluşabilmektedir. Fallop tüplerinin tıkanması durumunda, kanalın ağzı ya da çevresinde oluşan çikolata kisti hasara neden olabilmektedir. Tüplerde tıkanıklık olması veya fonksiyonlarının bozulması kısırlığa neden alabilmektedir. Ultrasonografi ve laparoskopi gibi işlemler sonrası yumurta kanalında biriken sıvıların birikmesi ile embriyo yapısında bozulmalara neden olduğundan tüp bebek tedavisi öncesinde yumurta kanalı klipler ile kapatılması ya da çıkarılma işlemi gerçekleştirilmektedir.
Oviduct içerisinde irin oluşumları ciddi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Yumurta kanalı ağır zararlar görüldüğünde çeşitli ameliyat yöntemleri önerilmektedir.
Tarihçesi
Tuba uterin veya fallop tüplerini ilk önce sırasıyla Antik Yunan’da Herophilos ile Galen ve sonrasında Efesli Rufus tarafından anlatılmıştır. Ancak Yunan hekimler, fallop tüplerinin işlevini rahim boruları olarak isimlendirmiştir.
İlk kez 1561 yılında İtalyan doktor ve anatomist Gabriel Fallopius tarafından Venedik’te “Observationes Anatomicae – Anatomik Gözlemler” adlı eserinde fallop tüplerini doğru bir şekilde tanımlamıştır.
Referans & Kaynak
Referans & Kaynak
Bezmialem Science – Çağatay Öncel: cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_20326/BAS-4-123-En.pdf
Britannica: www.britannica.com/biography/Gabriel-Fallopius