Tıbbi Viroloji

Tıbbi Viroloji; insan vücudunda virüslerin neden olduğu hastalıkların; laboratuvar tanısı ile yönetiminde yer alan, tıbbi mikrobiyoloji uzmanlık eğitimi yetkinlikte, yandal uzmanlık alanı olan bir laboratuvar bilimidir.

Genellikle göç ve seyahat sırasında birey ve toplumların önemli bir sorunu olan viral enfeksiyonların güncel tedavi yaklaşımları ile birlikte; bilimsel ve teknolojik açıdan viral etkenin tanı ve yöntemlerinin gelişmesi ve yaygınlaştırılmasında salgın ve hasta yönetimleri daha etkin yapılabilmektedir.

Viral enfeksiyonların yönetiminde bağışıklık sistemi yetmezliği ile organ nakli gerçekleşmiş olan hastaların izlem ve tedavilerinin başarısında önemli bir yeri olan Tıbbi Viroloji alanında; öncelikle organ nakli, onkoloji ve yenidoğan ünitelerinde ve toplum kökenli salgınların tanı ve yönetiminde etkin olarak rol almaktadır.

Tıbbi Viroloji Tarihçesi

Virüslerin neden olduğu enfeksiyonlara yol açan bilimsel çalışmalar 19. yüzyılın sonlarına doğru başlamış olup; virüslerin varlığına dair ilk kanıt, 1892 yılında Rus botanikçi Dmitri Ivanovsky bakterileri tutacak kadar küçük gözeneklere sahip filtrelerle yapılan deneylerde, filtrelenmiş olmasına rağmen; hastalıklı bir tütün bitkisinden elde edilen özün sağlıklı tütün bitkilerine bulaşıcı olduğunu göstermek için bu filtrelerden birini kullanmıştır. Viroloji ve çevresel mikrobiyolojinin kurucusu olan Hollandalı mikrobiyolog Martinus Willem Beijerinck; 1898 yılında filtrelenmiş olan bu bulaşıcı maddeyi “virüs” olarak adlandırmıştır. Bu yapılan virüs keşfi virolojinin başlangıcı olarak kabul edilmiştir.

20. yüzyılın başlarında birçok bilim insanı tarafından virüsler keşfedilmiştir. 1913 yılında İngiliz bakteriyolog Frederick Twort; genelde “faj” olarak bilinen bakterileri enfekte eden bir virüs olan bakteriyofajları ilk olarak keşfetmiş ancak konuyu fazla takip etmemiştir. Fransız-Kanadalı mikrobiyolog Felix d’Hérelle; 3 Eylül 1917 tarihinde dizanteri basilinin düşmanının, görünmez bir mikrobunu keşfettiğini açıklamış ve “bakteriyofaj” adını vermiştir. 1926 yılında ABD’li bakteriyolog ve modern tıbbi virolojinin kurucusu olarak bilinen virolog Thomas Milton Rivers; virüsleri zorunlu parazitler olarak tanımlamıştır. ABD’li biyokimyager, virolog ve Nobel Kimya Ödülü sahibi olan Wendell Meredith Stanley tarafından virüslerin bir sıvı yerine parçacıklar olduğunu göstermiştir. 1931 yılında itibaren elektron mikroskobunun icadı ile karmaşık olan yapılarının görselleştirilmesi sağlanmıştır.