Hipertansiyon

Hipertansiyon veya Yüksek Tansiyon; bir kişinin kanının atardamarlarının duvarlarına kan basıncı uyguladığı kuvvettir. Bu basınç, kan damarlarının direnci ve bununla birlikte kalbin ne kadar çalışması gerektiğine bağlıdır. Yüksek Tansiyon; inme, kalp krizi, kalp yetmezliği, anevrizma dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalıklar ve bununla birlikte bir çok sağlık sorunlarına neden olabilecek birincil risk faktörü olan tıbbi bir durumdur.

Hipertansiyon; önlenebilen ve tedavi edilebilmekte olan bir hastalık olmasının yanında sık görülen kronik hastalıkların biridir. Küresel bir halk sağlığı sorunu olarak standart olarak hekim kontrolünde yaşam tarzı düzenlemeleri ile birinci basamak tedavi uygulanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre; bir milyardan fazla insanda erkeklerin 4/1, kadınların 5/1’i hipertansiyona sahip olmasıyla dünya çapında erken ölümlerin başlıca nedenleri arasında gösterilmektedir. On kişiden yaklaşık 3’ünde yüksek tansiyonunun görüldüğü, hastaların %50’sinin durumlarından habersiz olduğu; bununla birlikte haberdar olan hastaların bir kısmı hipertansiyonla ilgili herhangi bir şey yapmadığı bilinmektedir. Yüksek tansiyon, uzun süre belirti vermeden böbrek, beyin, kalp ve damar sistemine hasar vermesi nedeniyle; “sessiz düşman” ve “sessiz katil” olarak da anılmaktadır.

Hipertansiyon Genel Tanımı

Kan basıncı değeri kişiden kişiye değişiklik göstermekte olup; bireyin kalbinin pompaladığı kan miktarı, atardamarlar veya toplardamarlardaki kan akışına karşı gösterilen direnç miktarına göre belirlenmektedir. Kanın fazla kan pompalayıp buna bağlı atardamarın dar olması durumunda tansiyon değeri bir o kadar yüksek görülmektedir. Kan basıncını kontrol altında tutmak; sağlığı korumak ve bu tehlikeli koşulların risk faktörlerini azaltmak oldukça önem taşımaktadır.

Tansiyon olarak tanımlanan kan basıncı değeri; sistolik adı verilen büyük tansiyon ve diastolik adı verilen küçük tansiyon olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kan basıncı; kalp atışı sırasında ölçülen tansiyon değerine sistolik, kalp gevşemesi sırasında ölçülen tansiyon değerine diastolik denilmektedir.

Normalde ilk önce sistolik, daha sonrasında diastolik değerler olarak, 120/80 veya 12/8 şeklinde okunmaktadır. Kardiyovasküler hastalık riski altında bulunmayan ve 18 yaş üzerinde olan erişkin bireyler için; istirahat anında sistolik değer 120 mmHg, diastolik değer 80 mmHg üzerinde olmamalıdır. 120/80 mmHg değerleri üzerinde olan sonuçlar ilk aşamada öncül hipertansiyon olarak kabul edilmektedir.

Bireyler ayrıca hiçbir belirti göstermeden uzun yıllar boyunca hipertansiyona sahip olarak yaşam sürebilmektedir. Yüksek tansiyon, kan damarları ve kalpte tespit edilebilir hasar oluşturabilmesi ile bunun yanında tespit edilebilir bir durum olup varlığı saptandıktan sonra kontrol edilmesi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır.